Psychedelica en trauma

Psychedelica worden al sinds de oertijd door de mens gebruikt voor genezing en inzicht, in de vorm van planten, lianen, paddestoelen, wortels of zaden. De psychedelische reis, op gang gebracht door deze krachtige natuurlijke middelen, was niet bedoeld als recreatieve ‘trip’ maar als ingang naar de bron van wijsheid en genezing. Meestal werd de innerlijke reis begeleid door de sjamaan. De natuurlijke entheogenen (letterlijk: spirit plants) zijn niet te vergelijken met de klassieke drugs of medicijnen die toxische, stimulerende of kalmerende en vaak ook verslavende eigenschappen hebben.

Een psychedelische ervaring zorgt ervoor dat een aantal hersengebieden beter en meer met elkaar gaat communiceren. Maar wat brengen deze betere of nieuwe verbindingen teweeg binnen onze psyche? Hoe kunnen we daar als mens gebruik van maken? In de westerse wereld wordt dit onderzocht door een groeiend aantal wetenschappers. Maar ook door nieuwsgierige mensen die psychedelica zelf onderzoeken.

In de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw was er veel interesse in het gebruik van psychedelische middelen als ondersteuning bij psychotherapie. In die periode zijn er meerdere onderzoeken gedaan naar het effect van psychedelische middelen, met een grote focus op LSD. Door de sterke associatie met de ‘counter-culture’ van de jaren ‘60 en de rol van enkele toonaangevende figuren daarin kwam het gebruik van LSD voor psychotherapeutische doeleinden zwaar onder druk te staan en is het gebruik van LSD uiteindelijk verboden. Op kleine schaal is het onderzoek echter nog tijden voortgezet en veel therapeuten, onder de indruk van het succes van deze behandelingen, gingen ‘ondergronds’.

Hoewel onderzoek en therapeutische toepassing nooit helemaal is weggeweest, is er sinds de jaren ‘90 en met name de laatste jaren een hernieuwde interesse ontstaan in het gebruik van psychedelische middelen bij psychische stoornissen.

Na de eeuwwisselingen wordt in toenemende mate gepubliceerd over het gebruik van psychedelica bij verslaving (met name alcohol en tabak), obsessief-compulsieve stoornis, posttraumatische stress stoornis, psychisch lijden bij uitbehandelde kanker en (behandel resistente) depressie. Middelen waarover gepubliceerd wordt zij LSD, DMT (Ayahuasca), Psilocybine (Paddo’s), Ketamine en MDMA (Ecstasy). Psilocybine wordt het meest gebruikt, deels om politieke redenen (het is een minder bekende – en minder beladen –  naam dan bijvoorbeeld LSD), maar ook omdat de effecten van psilocybine minder lang aanhouden en zo beter te verwerken zijn in een ‘werkdag’.

Microdosing met psychedelica werd in 2015 wereldwijd bekend als ‘de nieuwe manier van psychedelica gebruiken’. Hiermee wordt bedoeld dat je geen tripdosering neemt maar slechts ongeveer 1/10 daarvan. Een microdosering heeft volgens de gangbare kijk op psychedelische drugs minimaal effect, met andere woorden: je gaat er niet van trippen, zelfs niet een klein beetje. Tegelijkertijd nemen mensen die microdosering vaak wel subtiele effecten waar. Het wordt ook wel een ‘non specifieke mentale versterker’ genoemd en werkt op sub-perceptueel niveau. Het effect werkt, maar onder het waarneembare, zoals visuele veranderingen.

Je kunt microdoseren om vele redenen. Uiteenlopend van meer creativiteit tot afname van bepaalde medische klachten. Dat microdosering ook daadwerkelijk effectief blijkt is nog niet officieel wetenschappelijk aangetoond. Omdat psychedelica zogeheten ‘non specifieke mentale versterkers’ zijn, zullen deze effecten en eventuele voordelen dan ook voor iedereen anders zijn. Een aantal van deze voordelen wordt momenteel in experimenteel wetenschappelijk onderzoek onderzocht en de eerste resultaten zijn -héél voorzichtig- veelbelovend te noemen, vooral voor mensen die lijden aan PTTS, depressie en verslaving.

 

Welke positieve effecten worden het meest gerapporteerd?

• Meer energie
• Helderder denken, toegenomen probleemoplossend vermogen
• Meer creativiteit
• Beter concentratievermogen
• Positieve stemming
• Meer emotionele connectie met de mensen om je heen
• Non-specifieke mentale versterker
• Bewuster van jezelf
• Beter inzicht in emoties, gedachten en gevoelens
• Meer in het hier en nu, in het huidige moment
• Minder behoefte aan ‘zelfmedicatie’ door bijvoorbeeld alcohol of andere middelen

 

Welke substanties zijn geschikt voor microdosing?

Met name psychedelische stoffen. Hoewel ze onderling verschillen, hebben de diverse stoffen met elkaar gemeen dat ze in hoge doseringen een mystieke ervaring kunnen opwekken. Deze middelen zijn niet lichamelijk verslavend (dat wil zeggen, je krijgt er geen fysieke ontwenningsverschijnselen van als je stopt met het gebruik) en brengen bij gezonde mensen nauwelijks gezondheidsrisico’s met zich mee. Psychedelisch betekent: ‘dat wat de geest zichtbaar maakt’. Onderzoekers ontdekten dat psychedelica na inname, delen van het onderbewuste naar het bewuste kunnen brengen. Op die manier zou men bijvoorbeeld onderdrukte of traumatische gevoelens en herinneringen kunnen aanschouwen en verwerken. De plant kan zo de wijze leraar zijn die jou iets kan leren over jezelf of je kan helpen helen. Psychedelica kunnen je laten zien wie je werkelijk bent. Dit kan een confronterende en uitdagende ervaring zijn, daarom wordt het aangeraden om dit onder deskundige begeleiding te doen. Dan is jouw emotionele veiligheid in goede handen.

Protocollen

Er zijn nu twee protocollen bekend, het James Fadiman protocol en de Paul Stamets stacking formule. Zij hebben een protocol opgesteld met de neuro-actieve stof psilocybine. Het protocol verwijst naar het inname-schema. Het Fadiman protocol is in het leven geroepen door James Fadiman, beroemd psycholoog, onderzoeker van psychedelische substanties en auteur van o.a. het boek ‘The Psychedelics Explorer’s Guide’. Je microdoseert 1 dag wel, 2 dagen niet. Bij de formule van Paul Stamets, mycoloog (onderzoeker naar schimmels) en auteur, doseer je 4 dagen wel en 3 dagen niet. Je voegt daarbij lion’s mane en vitamine B3 toe.

Psilocybine

Psilocybine is de neuro-actieve stof in sommige paddestoelen en truffels. Het molecuul vertoont een nauwe overeenkomst met de neurotransmitter serotonine. Het werkt in op je hersenen en verhoogt serotonine en dopamine, stoffen die zorgen dat je je in een rustige alpha-staat bevindt. Ze verminderen de activiteit in een deel van de hersenen dat DMN (Default Mode Network) heet. Een overactief DMN is gelinkt aan depressie en angsten. Ook zorgt het ervoor dat de beide hersenhelften beter communiceren.

Psilocybine kan je helpen als je bepaalde dingen wilt veranderen in jezelf. Het kan je helpen om nieuw gedrag te stimuleren. Op het moment dat je iets anders doet dan normaal, leg je nieuwe verbindingen aan in je hersenen. Hoe vaker je dit doet, hoe automatischer dit nieuwe gedrag zal gaan, want de verbindingen worden versterkt. Psilocybine biedt hierin net dat extra steuntje om deze nieuwe verbindingen makkelijker te faciliteren. Let wel, het is geen wondermiddel!

Lion’s mane

Lion’s mane, ook wel Pompom mushroom of pruikzwam, wordt niet voor niets de Koning onder de paddestoelen genoemd vanwege de vele krachtige medicinale toepassingen. Lion’s mane mag zich scharen in de absolute top van geneeskrachtige en heilzame paddestoelen ter wereld. Het wordt ingezet bij een enorme lijst aan aandoeningen zoals: hoge bloeddruk, klachten aan de luchtwegen, Alzheimer, Parkinson, artritis, reuma en andere gewrichtsproblematiek, verhoogd cholesterolgehalte, spijsverteringsproblemen, beschadiging van het zenuwstelsel en nog vele andere toepassingen.

Daarnaast stimuleert het de lichaamseigen productie van Nerve Growth Factor (NGF), een eiwitmolecuul dat nodig is voor productie en groei van neuronen in onze hersenen. Het zorgt niet alleen voor onderhoud, maar ook voor de groei van neuronen. Het proces van signaaloverdracht door de zenuwen wordt versneld door lion’s mane. Dat betekent dat beschadigde delen van ons zenuwnetwerk weer hersteld kunnen worden of dat er zelfs nieuwe zenuwbanen kunnen gaan groeien! In combinatie met psilocybine werkt het als een supergeleider en levert het een nog grotere bijdrage aan het leer- en concentratievermogen. Daarin versterkt het de microdosing.

Vitamine B3

Vitamine B3 (niacine) helpt energie vrij te maken uit vetten, koolhydraten en eiwitten en activeert zo de natuurlijke energie van het lichaam. Het ondersteunt het herstellend vermogen van de huid, het geheugen en wordt vaak bij vermoeidheid ingezet. Daarnaast heeft het een positieve invloed op het zenuwstelsel en vermindert het stress. Het wordt in combinatie met psilocybine en lion’s mane gebruikt omdat het de bloedvaten verwijdt. Zo worden deze stoffen naar alle zenuwuiteinden in je lichaam getransporteerd.

Het is aan te raden om begeleiding te zoeken als je wilt beginnen met microdoseren. Je krijgt een fijnere ervaring als je jezelf goed voorbereidt en vooraf weet wat je wel en niet moet doen. Wat kun je verwachten? Aan welke blokkades wil je werken? Welk psychedelicum past nu het best bij je? Welke dosering past bij jou (wat is jouw sweet spot)? Hoe merk je dat je niet de juiste dosering hebt genomen? Zijn er bijwerkingen? Kan ik aan het verkeer deelnemen? Is er een interactie met alcohol, caffeïne of drugs? Dit zijn vragen die je van tevoren kunt doornemen met jouw begeleider.

Macrodoseringen

Zoals eerder vermeld, is er de laatste jaren een toename van interesse in het gebruik van psychedelica. Een belangrijke reden hierbij zijn de goede ervaringen die door verschillende onderzoeksgroepen gerapporteerd worden. Opvallend in deze studies is dat het ‘werkzame’ deel van de behandeling niet de stof ‘per se’ is, maar eerder de ervaring. Hoe sterker de ervaring, hoe beter het resultaat, met name op de lange termijn. Om de ervaring zo goed mogelijk te maken, lijken ‘set’ en ‘setting’ heel belangrijk. Er zijn onderzoeken uit de jaren ‘60 van de vorige eeuw waarbij mensen die niet wisten dat ze LSD kregen, dit toegediend kregen terwijl ze waren gefixeerd op een bed. Het is geen grote verrassing (nu terugkijkend) dat deze mensen geen goede ervaringen hadden. Wat ook naar voren komt is dat de resultaten in de loop van de tijd bij veel mensen (niet iedereen) afnemen. Hoe sterker (mystieker, spiritueler) de ervaring, hoe langer de effecten aan lijken te houden. Ook lijkt het erop dat het integreren van de ervaring ervoor zorgt dat de effecten meer ‘eigen’ worden. Zeker wanneer het gaat om psychische klachten zoals verslaving, depressie en andere zaken, lijkt het erop dat het inbedden van de psychedelische ervaring in een bredere, therapeutische context wenselijk zoniet noodzakelijk is voor een blijvende verandering in klachtenniveau. Ook lijkt het erop dat de ervaringen die mensen opdoen tijdens een psychedelische ‘behandeling’ meer omvatten dan alleen de reden waarom ze erin gaan. Dit wordt duidelijk in het onderzoek naar roken; deelnemers rapporteren dat het roken zo triviaal lijkt, dat het besef dat het daarom ging zelfs verdwenen is. Ze rapporteren veel ‘bijzaken’ (die vaak als relevanter beoordeeld worden) zoals vriendelijker, opener, meer verbonden, socialer, psychologisch stabieler, meer esthetische waardering (meer bezig met kunst en muziek). Deelnemers aan de onderzoeker rapporteren vaak een verrijking van hun leven.

Set en setting

Eén van de belangrijkste aspecten van het gebruik van psychedelica is die van ‘set’ en ‘setting’. De verhalen over ‘bad trips’, gevaarlijk en bizar gedrag hebben bijna altijd te maken met gebruik van psychedelica waarin geen of te weinig rekening is gehouden met deze factoren.

‘Setting’ laat zich vertalen naar ‘omgeving’ en geeft aan dat de omgeving erg belangrijk is voor het effect (en succes) van het gebruik van psychedelica. In een therapeutische omgeving (of een ‘onderzoekende’) is het belangrijk om een rustige, warme sfeer te creëren die een gevoel van veiligheid geeft. Zorg ervoor dat de begeleiders vertrouwd zijn, dat de ruimte niet rommelig is en dat er geen onverwachte dingen kunnen gebeuren.

‘Set’ gaat meer over de mentale toestand. Wat zijn de verwachtingen, ideeën en gevoelens vooraf aan de ervaring? De beste ervaringen lijken te ontstaan wanneer iemand zich kan overgeven aan de ervaring, op een nieuwsgierige manier kan omgaan met de ervaringen en wanneer er een duidelijke intentie wordt uitgesproken rondom de ervaring (wat is het doel?). Twijfel, angst en andere negatieve emoties kunnen juist versterkt worden.

Naast de mentale toestand is ook de fysieke toestand van belang, omdat de fysieke waarneming ook versterkt kan worden. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld pijnklachten vergroot worden.

Wanneer is gebruik van psychedelica niet geschikt voor je?

Beantwoord je op één van de onderstaande vragen met ‘ja’, dan wordt het afgeraden om psychedelica te gebruiken.

Ik gebruik Tramadol of Lithium

Ik heb geen goede lichamelijke gezondheid (met name hartklachten / hoge bloeddruk)

Ik ben kleurenblind

Ik ben gevoelig voor psychoses

Ik heb een schizoaffectieve stoornis

Ik heb autisme

Ik heb borderline persoonlijkheidsstoornis

Ik lijd aan een bi-polaire stoornis

Ik ben zwanger of geef borstvoeding

Ik heb hart- en vaatproblemen

Ik heb een zware angststoornis

Ik gebruik medicijnen met name psychofarmaca (maar bijvoorbeeld ook sint-jan’s kruid, CBD olie of andere ‘alternatieve’ middelen)

Ik ben onder de 18 jaar

 

Begeleiding

Natasja Paskas, de therapeut van deze praktijk biedt psilocybine ondersteunde therapie aan. De reden dat zij deze informatie hier aanbiedt is dat het gedane en lopende wetenschappelijke onderzoek zo veelbelovend is dat zij verwacht dat psilocybine binnen 5 tot 7 jaar tot de reguliere zorg zal behoren. Heling met behulp van natuurlijke middelen, waaronder paddestoelen, valt, wat Natasja betreft, onder de natuurgeneeskunde en past daarom uitermate goed binnen de holistische aanpak van deze praktijk. Natasja heeft trainingen gevolgd als trip sitter, space holder en in harm reduction. Ze is een ervaren begeleider van mensen voor, tijdens en na een spirituele reis.

Belangrijk!

De website Emotionele Mishandeling en Natasja Paskas raden geen enkele substantie aan en stellen zich niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor het niet correct volgen van het protocol. Omdat schizofrenie of andere psychotische ervaringen zich meestal voor het 25e levensjaar openbaren, hanteert Natasja dit als ondergrens voor mensen die dit traject in willen gaan. Gebruik je met name psychofarmaca (maar bijvoorbeeld ook sint-jan’s kruid, CBD olie of andere ‘alternatieve’ middelen)? Dan moet je eerst met je huisarts overleggen of je tijdelijk mag stoppen met medicatie. Natasja zal je nooit aanraden om te stoppen met het nemen van medicatie. Veel medicijnen kunnen invloed hebben op de werking van psychedelische middelen!